Francisco  Goya,  Autoportret sa doktorom Arietom, 1820.

Francisco José de Goya y Lucientes (1746–1828). Self-portrait with Doctor Arrieta (1820). Oil on Canvas (114.62 x 99.38 x 9.53 cm). The Minneapolis Institute of Arts

Bez obzira što se umetnički  rad španskog slikara Franciska Goje svrstava  u romantizam, on je  izgradio sopstveni prepoznatljivi,  “neuglačan  a ipak  suptilan, ciničan i nežan”  stil. Kritičnost  i nepoverljivost prema tadašnjem društvu samo pojačavaju turbulentne političke prilike u državi i prtate njegov umetnički rad. 

Serija “crnih slika” iz Doma gluvih, gde je živeo van Madrida u kasnim godinama, jasno pokazuje njegov odnos prema tadašnjem društvu i ljudima uopšte. Serija “slike iz rata” kao i  jedna od najmorbidnijih slika svih vremena  “Saturn proždire svog sina” govore o mračnim mislima koje su okupirale njegov um.  

Ni lekari nisu bili izuzetak, i ciničnom slikom “Od koje bolesti je on umro?” jasno stavlja do znanja šta misli o lekarima. Stavljajući magarca u ulogu lekara i prikazujući ga kako opipava puls teško bolesnom, ili već mrtvom pacijentu samo naglašava umetnikov stav da lekari, ustvari, donose smrt gotovo u istoj meri koliko to i sama bolest čini.

Medjutim, 1819 godine  Goja postaje teško bolestan  i tada ga uspešno leči Dr Eugenio Garcia Arrieta. Naredne godine u zahvalnost uspešnom lečenju  nastaje ova slika. To je dupli portret sa elementima Ex-voto stila. U podnožju slike stoji objašenjenje  “Zahvalni Goja svom prijatelju Arijeti: za umešnost i brigu kojom je uspeo da sačuva život tokom kratke i teške bolesti pred kraj 1819 godine, u 73 godini života. Naslikao 1820.“

Na slici je prikazan bolesnik, Goja, kako sedi u postelji obučen u bledi sivomaslinasti kućni kaput. Deluje kao da je na samrti, krajnje je iscrpljen  i poslednjim snagama, grčevito gužvajući  čaršaf rukama,  pokušava da se održi u sedećem položaju.  Njegovo lice je bledo, a glava deluje preteško, pada na stranu, a oči su poluskulopljene, kao da se pacijent prepušta neizbežnoj sudbini i miri se sa bliskim krajem, hvata poslednji dah.  Dr Arijeta je prikazan, ovog puta ne kao magarac, već kao lekar koji zaista brine o svom pacijentu. On sedi na krevetu, pridržavajući pacijetna u sedećem položaju svojim telom i sa obe ruke,  levim ramenom daje oslonac za mlitavu glavu. Odlučni izrazi lica pogleda uprtog u medikament, svojim čitavim stavom Dr Arijeta odaje  pozitivnog, altruističnog i odanog čoveka. Ako izuzmemo medicinske preporuke, celokupni stav doktora, sa bliskim kontaktom pouzdanim osloncem za paicijenta odlučnim i samopouzdanim pokretom kojim daje  lek, bliskim odnosom njihove dve glave, jedne odlučne i jedne mlitave, pokazuje koliko ovaj doktor brine o svom pacijentu. Klasičan prikaz divnog, humanog doktora. Svedoci smo intimnog, gotovo svetog momenta koji daje nadu.

Ne treba zaboraviti da je upravo taj pacijent, koji je bio  na samrti, naslikao sve to. Da, Goja se  oporavio, i sa neverovatnom preciznošću i umetničkim darom prikazao ne samo izgled ove situacije, već je uspeo da dočara i bespomoćnost bolesnog čoveka  i mogućnost vraćanja iz mrtvih uz pomoć doktora koji iz te perspektivae dobija nadljudske moći. Malo je umetnika koji su spremni da sebe prikažu u tako intimnom bespomoćnom stanju, kao što je to učinio Francisco  Goya.